شرط هاردشیپ در قراردادهای بین المللی

مفاد قرارداد، همچون قانون خصوصی طرفین الزام آور است و هیچ یک از آنان نمی¬تواند بدون رضایت و موافقت دیگری، مفاد قرارداد را تغییر دهد، حتی قانونگذار یا دادرس حق تعدیل قرارداد و تغییر مفاد آن را ندارند. اما ممکن است در جریان اجرای قرارداد اتفاقات پیش بینی نشده ای واقع گردند که لازم شود مفاد قرارداد تغییر کرده ودر نتیجه با خواست های جدید دو طرف و یا نیازهای اقتصادی ایشان تعدیل و اصلاح گردد. این موضوع در قراردادهای بین المللی بیشتر مشاهده می¬شود. در بعضی مواقع بروز حوادث غیرمنتظره و پیش بینی نشده باعث برهم خوردن تعادل و توازن اقتصادی قرارداد می¬شود به گونه ای که اجرای کامل مفاد قرارداد باعث سود بادآورده برای یک طرف و ورشکستگی طرف دیگر می¬شود، به همین علت طرفین در چنین قراردادهایی ترجیح می¬دهند قبلاً تکلیف این وضعیت را مشخص سازند. شرط هاردشیپ از جمله اینگونه پیش بینی هاست که به موجب آن در صورتی که شرایط اولیه قرارداد دگرگون شود به گونه¬ای که تعادل قراردادی دچار اختلال گردد، متعاقدین می¬توانند درخواست مذاکره مجدد را بنمایند. در این تحقیق ضمن بررسی مسائل مطروحه پیرامون شرط هاردشیپ که با روش توصیفی،تحلیلی انجام گرفته است به این نتیجه رسیدیم که علیرغم اینکه اصل «لزوم قراردادها» همچنان از اعتبار والایی برخوردار است ولی تغییر اوضاع و احوال و در نتیجه بر هم خوردن تعادل اقتصادی قرارداد، تحت شرایط خاصی به طرف زیان دیده حق می دهد که طرف مقابل را برای انجام مذاکره مجدد دعوت نماید، در غیر این صورت با وجود شرایطی می¬تواند قرارداد را فسخ کند.